Koude handen – Hoe komt dat nou?

Koude handen hebben is een veel voorkomend verschijnsel, vooral bij meisjes en vrouwen. Dit komt uiteraard meer voor in de herfst en wintermaanden, dan bij warm weer in bijvoorbeeld de zomermaanden. Er zijn echter mensen die bijna altijd koude handen en vingers hebben, ook als het buiten helemaal niet zo koud is. Bij die mensen voelen de handen en vaak ook de voeten, sneller koud aan. Veel mensen krijgen dan witte of zelfs blauw/paarse vingers (Raynaud). Maar hoe komt dat nou?

Oorzaak van koude handen

Bloedcirculatie speelt eigenlijk altijd een rol wanneer lichaamsdelen koud aanvoelen. De handen en vingers zijn ook al lastiger te bereiken als het gaat om doorbloeding. We spreken bij handen, voeten, oren en neus over extremiteiten, plekken die uitsteken ten opzichte van de rest van het lichaam. Als er om wat voor reden een verminderde bloedcirculatie is, dan zijn die extremiteiten doorgaans de plekken waar dit het snelst gemerkt wordt.

Hieronder bespreken we een aantal verschillende oorzaken die een rol kunnen spelen wanneer men last krijg van koude handen en vingers:

Verschil tussen mannen en vrouwen

Er zijn veel mensen die sneller koude handen en voeten krijgen. Vrouwen hebben daar over het algemeen vaker last van dan mannen. Dat heeft vooral met de lichaamsbouw te maken (de verdeling vetweefsel en spierweefsel), maar ook leeftijd kan een rol spelen. In de meeste gevallen ligt de basis in de doorbloeding van het lichaam. Het hart van vrouwen is bijvoorbeeld ook een stukje kleiner dan die van mannen, waardoor een man meer bloed kan uitpompen. De doorbloeding is niet bij iedereen gelijk en bij sommige mensen ligt er ook een aandoening aan te grondslag.

Leeftijd

Hoe ouder we worden, des te trager verlopen enkele processen in ons lichaam. De spijsvertering wordt wat minder, het hart pomt wat minder krachtig en de doorbloeding in het lichaam wordt dan wat minder.Wanneer het hart minder hard pompt, dan worden uiteinden van het lichaam minder goed bereikt. Het gevolg kan dan zijn dat handen en vingers, tenen en zelfs ook de oren en neus kouder aanvoelen.

Hart en vaat ziekten

Een verminderde functie van het hart kan ervoor zorgen dat er minder bloedcirculatie is. Wanneer het hart minder krachtig pompt of wanneer bloedvaten en/of aderen verstopt zijn, zal de warmte van het bloed minder kunnen verspreiden. Doorgaans krijg je het dan over je hele lichaam koud, maar juist in de vingers en tenen wordt het warme bloed nauwelijks bereikt. Met kou als gevolg.

Diabetes

Een andere ziekte die gepaard gaat met een slechte doorbloeding is diabetes. De slechte doorbloeding en geringe opname van voedingsstoffen door de cellen veroorzaken tal van problemen. Kou is er daar één van. Ook wondjes en kloofjes kunnen hier ontstaan, waarbij infectie gevaar op de loer ligt.

Reuma en auto-immuun ziekten

Een gebrekkige doorbloeding is ook iets waar mensen met reuma en aanverwante ziekten vaak mee kampen. De kou zorgt er dan nog eens extra voor dat de beweging in de handen en voeten zeer beperkt is. Bij auto-immuun ziekten zoals o.a. sclerodermie, MCTD, SLE en Sjögren zijn de haarvaatjes beschadigd, waardoor de bloedcirculatie bemoeilijkt wordt. Men spreekt dan van het fenomeen van Raynaud. Bloedverdunners worden dan vaak voorgeschreven om iets tegen de Raynaud te doen, maar ook zilversokken blijken erg goede resultaten te geven.

Chemotherapie

Kou klachten komen ook vaak voor bij mensen die chemotherapie hebben ondergaan. Omdat chemotherapie behoorlijke schade aanricht aan kwade en goede cellen, kan dit zorgen voor verminderde doorbloeding. Ook neuropathie is een veel voorkomend verschijnsel dat in combinatie met de gebrekkige doorbloeding voor kou en pijn zorgt. De doorbloeding verbeteren kan klachten verminderen, maar in dergelijke gevallen is het vrij lastig te duiden. Een oplossing hiervoor is dan vaak een behoorlijke zoektocht, waarbij bloedverdunners, inlegzolen en zilversokken regelmatig toegepast worden. Bij de ene persoon werkt dat beter dan bij de ander, maar het is zeker de moeite waard om goed uit te zoeken wat werkt.

ZILVERHANDSCHOENEN OP VOORSCHRIFT VAN ARTS

Wanneer er sprake is van een ziekte als oorzaak van kou en (risico op) wondjes en daarbij gepaarde pijn, dan is het mogelijk om zilververbandmiddelen (handschoenen, sokken, broeken en t-shirts) te laten voorschrijven door een arts. Deze worden dan vergoed door de verzekering.

De actibacteriële eigenschappen van zilvergaren kunnen infecties van wonden helpen voorkomen. Ook de stimulering van de haarvaatjes hebben een belangrijke rol. Doorbloeding in haarvaatjes wordt gestimuleerd wat meer voedingsstoffen naar de cellen brengt, maar ook warm bloed naar koude lichaamsdelen brengt. Hierdoor worden nieuwe wondjes voorkomen en helpt het herstel van bestaande wonden.

Lees hier meer over op www.skafit.nl/vergoedingen

Verminderde doorbloeding door medicijngebruik

Medicatie kan ook een reden zijn dat de doorbloeding vermindert. Veel medicijnen zorgen voor een verbinderde doorbloeding. Vaak worden dan bloedverdunners voorgeschreven om dit te compenseren, maar de klachten kunnen behoorlijk hardnekkig zijn. Een veel voorkomende situatie is een chemothereapie behandeling. Veel mensen ervaren tijdens en naderhand kou en tintelingen in hun extremiteiten (tenen, vingers). Chemotherapie beschadigt buiten de slechte uiteraard ook goede cellen en dat heeft zijn weerslag in de doorbloeding.

Andere oorzaken

Als je last hebt van koude handen en voeten is het natuurlijk niet per se zo dat er een ziekte aan ten grondslag ligt. Sommigen zijn er gewoon ook wat gevoeliger voor dan anderen. Lichaamsgewicht of gewoon onvoldoende bescherming tegen kou (te dun of niet voldoende bedekkend) kunnen ook oorzaken zijn.

Verkleuring van de handen (Raynaud)

Kou doet de haarvaten (kleine bloedvaten in de huid) samentrekken. Deze gaan dan als het ware dicht en er kan dan minder makkelijk bloed doorstromen. Als gevolg daarvan wordt de huid wit. Het kan zijn dat de haarvaatjes na enige tijd weer verslappen en dat de handen weer warmer worden. Als dat gebeurt, kan de huid zelfs blauw verkleuren. Men zegt wel “blauw van de kou zien”. Als dit proces zich afspeelt, kunnen er tintelingen en pijn ontstaan.

Mensen die last hebben van het Fenomeen van Raynaud hebben een overgevoeligheid voor kou, maar ook emoties kunnen dit proces starten. De exacte oorzaak hiervan is niet helemaal duidelijk, maar ook daar is het sluiten van de haarvaatjes vaak reden dat de handen en vingers koud worden.

Oplossingen bij koude handen

Een medisch behandeling waardoor koude handen voorgoed tot het verleden behoren is helaas meestal niet mogelijk. De oorzaken die we eerder genoemd hebben zijn doorgaans geen zaken die veranderd kunnen worden. Het is dus vooral zaak om ervoor te zorgen dat de effecten zoveel mogelijk voorkomen worden.

Het spreekt voor zich dat een goede bescherming tegen de kou belangrijk is. Goede warme kleding is een eerste vereiste. Hierbij moet je er ook voor zorgen dat de kleding goed overlapt, waardoor kou niet tussen kleding door komt.

Wanneer koude handen zich ook voordoen als er goed beschermd wordt tegen de kou of bij hogere temperaturen, dan is dikke kleding / handschoenen alleen niet voldoende. De doorbloeding moet dan worden gestimuleerd, zodat het bloed de handen en vingers kunnen verwarmen.

Voor dat specifieke doel zijn de zilverhandschoenen van Skafit ontwikkeld. Lees hier alles over hoe deze handschoenen effectief werken bij (extreme) kou aan uw handen.